Główna siedziba Centralnego Muzeum Morskiego mieści się w trzech zabytkowych spichlerzach, położonych w sercu starego portu gdańskiego, na wyspie Ołowiance.

 Tablice z postulatami sierpnia 80

Oryginalne tablice, na których Arkadiusz Rybicki i Maciej Grzywaczewski odręcznie spisali 21 postulatów robotników strajkujących w sierpniu 1980 roku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina, są jednym z cenniejszych eksponatów Centralnego Muzeum Morskiego.

Te niepozorne płyty ze sklejki znajdują się na Światowej Liście Dziedzictwa Kulturowego UNESCO „Pamięć Świata".

 

W 1980 r. przez całą Polskę przeszła fala strajków robotniczych. Były skutkiem kryzysu politycznego, którego bezpośrednią przyczyną był kryzys gospodarczy. Przedstawiciele strajkujących zakładów utworzyli Międzyzakładowy Komitet Strajkowy z siedzibą w Stoczni Gdańskiej im. Lenina.

 

18 sierpnia postulaty protestujących, sformułowane dzień wcześniej przez Andrzeja i Joannę Gwiazdów orazBogdana Lisa, ostatecznie zredagowane przez Bogdana Borusewicza, postanowiono podać do publicznej wiadomości. Środki masowego przekazu nie wchodziły w grę, postanowiono więc spisać je na sklejkach, używanych w stoczni przez traserów, i umieścić nad bramą główną stoczni. Koncepcję zrealizowali sami pomysłodawcy: pierwszą tablicę zapisał Arkadiusz Rybicki, a drugą Maciej Grzywaczewski.

 

Po zakończeniu strajku tablice przeniesiono do siedziby NSZZ „Solidarność". W 1981 r. zarząd związku przekazał je Centralnemu Muzeum Morskiemu z przeznaczeniem na wystawę poświęconą pierwszej rocznicy Sierpnia '80. W tym samym czasie Mirosław Brucki, konserwator modeli okrętów w CMM, wykonał kopię tablic. Materiały otrzymał ze stoczni.

 

W chwili ogłoszenia stanu wojennego eksponowane na wystawie tablice zostały skonfiskowane przez funkcjonariuszy SB i… ślad po nich zaginął. Oryginalne tablice zaś wywieziono z muzeum i ukryto na strychu domu Wiesława Urbańskiego, konserwatora zabytków w CMM. Przetrwały tam stan wojenny i okres przemian ustrojowych, by w 1996 r. ponownie znaleźć się w muzeum.

 

Międzynarodowy Komitet Doradczy Programu UNESCO „Pamięć Świata" podczas konferencji programowej, która odbyła się w Gdańsku w dniach 28-31 sierpnia 2003 r., uznał tablice z postulatami sierpniowymi za jeden z najważniejszych dokumentów XX wieku. Stanowią świadectwo wydarzeń mających przełomowe znaczenie dla zmian politycznych, ustrojowych i gospodarczych w państwach bloku socjalistycznego. Decyzją sekretarza generalnego UNESCO z 16 października 2003 r. tablice, wraz z solidarnościowymi archiwaliami przechowywanymi w warszawskim Ośrodku Karta, zostały wpisane na Światową Listę Dziedzictwa Kulturowego UNESCO „Pamięć Świata".

 

Legendarnym tablicom można się przyjrzeć w głównej siedzibie Centralnego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Znajdują się w sali poświęconej historii PRL-u.

źródło: pomorskie.eu